De veensluis in de Noordpolder tussen De Veenhoop en Drachten – onderdeel van het grotere watersysteem van de Opsterlandse en Smallingerlandse veenpolder – is een vergeten stukje historie. Hoewel de in 1926 gebouwde sluis gelegen naast het oude gemaal en de naastgelegen woning van de machinist deel uitmaakt van een zeer markante geschiedenis heeft het object geen (rijks) monumentale status.
Dit veensluisje is voor Fryslân echter van groot historisch belang. Het vertelt namelijk het verhaal van de veenafgraving en de invloed daarvan op het huidige Friese landschap. Ook verwijst het naar het einde van de vervening, de enorme daaruit voortvloeiende armoede en de opkomst van het socialisme van Pieter Jelles Troelstra. Het ontwerp is gemaakt door polderopzichter Lutje de Goed, die verantwoordelijk was voor het ontwerp van de polder en alle bijbehorende kunstwerken zoals sluizen en gemalen. De detaillering van de kunstwerken is functioneel maar ook sierlijk. Gelijksoortige sluizen zijn er te vinden in het dorp De Veenhoop maar ook in het openluchtmuseum ‘It Damshûs’ in Nij Beets.
Het sluisje en zijn directe omgeving zijn in een slechte staat. Daarom wil It Fryske Gea de sluis en de directe omgeving restaureren en verbeteren. Met steun van o.a. Ynnatura is het mogelijk deze unieke plek, waar wandelaars en fietsers kunnen genieten van de natuur van de petgaten en het verre uitzicht over het veenlandschap, voor de toekomst te behouden: in gaadlik plakje!